Dag 13 en 14 Gunjur, krokodillen en afscheid

Dag 13 Vanochtend gaan Luuc en Anita op tijd op pad om een afsluitend overleg te hebben over het plastic project op het education center. Tot de verbazing van Yonna en mij, zijn ze al heel snel terug samen met Britt die met ons naar Gunjur gaat. Niet iedereen had begrepen dat er een overleg zou zijn. Met z’n drieën waren ze nog heel even naar de pasgeboren baby geweest. De baby heeft nog geen naam. Deze krijgt hij zeven dagen na  zijn geboorte tijdens de naamceremonie, die we helaas mislopen. Tot de naamceremonie verblijft Marie bij haar schoonmoeder Fatou, (moeder van Essa), die naast hen woont. Fatou zorgt voor Marie en de baby. Tijdens de zeven dagen is het een komen en gaan van familie, buren en vrienden. De naamceremonie is een groot feest, waar al deze mensen ook weer komen. Het feest duurt de hele dag. Er wordt een geit gekocht die die dag wordt geslacht en het is de gewoonte dat de moeder drie jurken laat maken, die ze die dag gaat dragen. De Gambiaanse dames vinden het belangrijk er mooi uit te zien. Na de naamceremonie gaat Marie weer naar haar eigen huis. 
We gaan die middag naar Gunjur naar de familie Suso. Amadou, Isatou, moeder en drie kinderen van familie van hen die bij hen wonen, om te lunchen en vervolgens naar het strand te gaan. Als we aankomen staat de lunch al klaar. De kinderen vertrekken net naar de koranles die ze op zaterdag en zondag volgen. De lunch smaakt heerlijk, vis met groenten en rijst op traditionele manier gegeten uit een schaal. Trots tonen ze na het eten hun prachtige groentetuin en fruitbomen. Met de opbrengst staan Isatou en haar moeder op de markt in Brikama waar ze ‘s ochtends heel vroeg  met de bus naar toe gaan. 
We vertrekken naar het strand. De buurman met auto, wordt opgetrommeld om mee te gaan. Aan het strand staan de visfabrieken, vis drogerijen en tal van winkeltjes en bedrijfjes. Het krioelt er van de mensen. Op het strand liggen de vissersboten. Het is al wat later op de dag en de verkoop van de vis loopt op het eind. Op het strand ligt veel visafval en ook weer plastic. Het doet enorm afbreuk aan de mooie omgeving. Er liggen ook hier prachtige vissersbootjes op zee. Aan het eind van de middag zien we dat de vissers naar hun boot toe worden gevaren. We lopen langs het strand naar een hele grote moskee. Deze is te bezichtigen. We moeten wel ons hoofd bedekken. Een gids geeft ons een rondleiding en vertelt over de historie van de moskee. Het is een soort pelgrimsoord en het krioelt er van de mensen. Met name kinderen/jongens, die daar ook verblijven. Sommigen komen van verder weg en gaan af en toe terug naar hun familie. Anderen, uit Gunjur zelf, gaan ieder weekend terug naar huis. Binnen zitten mannen, in het wit gekleed te bidden. 
We lopen terug, genietend van de zonsondergang. Onderweg zien de jongens een stam van een palmboom in de zee dobberen. Ze hebben geen woorden nodig, en duwen de zware stam gelijk uit het water. Levensgevaarlijk, als dit de zee indrijft, voor de vissersbootjes of voor kinderen. We drinken vervolgens wat aan het strand en lopen terug naar de auto. Het is maar goed dat we begeleiding bij ons hebben, want het is inmiddels donker en het is een drukte van belang. Ik zou er niet graag alleen lopen. 
Bij de terugkomst nemen we afscheid van de familie. 
Britt wordt bij de lodge met de taxi opgehaald en wij gaan nog even een spelletje doen. Morgen een dag van afscheid. 

Dag 14

Vanochtend nog een laatste toeristische attractie, voordat het echt tijd is van afscheid nemen. We gaan naar de crocodilepool Kachikally in Bakau, ongeveer 16 km van de hoofdstad Banjul. Het is een van de drie heilige krokodillenpools die worden gebruikt als locaties voor vruchtbaarheidsrituelen. Vrouwen mogen zich wassen met het heilige water en zouden dan alsnog vruchtbaar worden. De krokodillen die we zien zijn net gevoerd (alleen vissen, zodat ze niet reageren op bloed) en liggen rustig aan de oever van het water. We mogen ze aanraken en dat voelt best raar. Behalve krokodillen zien we ook een tentoonstelling over de geschiedenis van Gambia en wordt er het een ander toegelicht over traditionele rituelen en gebruiken, zoals besnijdenis of tatoeages. Het is interessant. Rond de lunch zijn we terug en dus zullen we nu dan toch echt afscheid moeten nemen. Dat is nooit leuk en gaat zelfs gepaard met tranen van de net bevallen Marie. Voordat ook alle kinderen van slag zijn, gauw wegwezen dus. We rijden langs het educatiecentrum en het recycling project en bewaren Kalifa voor morgen. Een snelle duik in het zwembad. Onverwacht bezoek van mensen die opnieuw afscheid komen nemen en kadootjes komen geven. En een spetterend optreden van een lokaal drumduo! Er wordt zelfs gedanst haha.

We kijken terug op een mooi en geslaagd avontuur in Gambia. In het teken van de projecten en het plastic project speciaal, maar zeker ook in het teken van vriendschap en verbinding.